Yivsiz Fişekle 60 Metreden Tohum Ektiler: Yangın Sonrası Doğaya Umut Oldular

Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi (KAEÜ) Ziraat Fakültesi Biyosistem Mühendisliği’nden Doç. Dr. Ömer Ertuğrul ile yüksek lisans öğrencisi Emrah Saka, zor ulaşılır arazilerde ve yangın sonrası tahrip olmuş orman alanlarında hızlı, güvenli ve etkili ekim yapmayı hedefleyen bir uygulama geliştirdi.

Tohum Fişeği: Basınç Altında Bile Canlı Kalan Sistem

Araştırmacılar, yivsiz av tüfeği fişeği içerisine tohum yerleştirebilen ve atış sırasında tohumları koruyan bir düzenek tasarladı. Deneylerde tohumların yüksek basınç altında zarar görmediği tespit edildi; sistem yüzde 50’nin üzerinde canlı fidan verimi sağladı.

Sistemin en önemli özelliği, makine veya insan gücünün erişemediği sarp, kayalık ve eğimli bölgelerde 55–60 metre mesafeden 4–5 santimetre derinliğe doğrudan ekim yapabilmesi. Böylece yangın sonrası yeniden yeşillendirme ve çayır-meralarda bitki örtüsü oluşturma çalışmaları kolaylaşıyor.

Geri Dönüştürülebilir Fişek Tasarımı

Pleksi, delici veya pres başlık gibi farklı uç sistemleriyle hazırlanan fişekler, hem toprağın sertliğine hem de tohum türüne göre optimize ediliyor. Ayrıca fişek kapsülleri geri dönüştürülebilir şekilde tasarlandığından, sistem çevre dostu bir yapıya sahip.

Yaklaşık 100 karaçam tohumu taşıyan bir fişeğin maliyeti 9–10 TL civarında. Bu maliyetle ortalama 50 fidan elde edilebiliyor. Bu da projeyi hem ekonomik hem de sürdürülebilir kılıyor.

Tescillenmiş Bir Faydalı Model

Proje yalnızca deneysel değil, aynı zamanda resmî olarak tescillenmiş bir yenilik. Doç. Dr. Ömer Ertuğrul, “Saçma yerine tohum koyma” fikrinden doğan projenin faydalı model başvurusunun kabul edilip tescil edildiğini belirtiyor.

Araştırmacılar, sistemin ilerleyen aşamalarda askeri eğitimlerde kullanılan mühimmatlara da entegre edilerek geniş çaplı yeşillendirme çalışmalarında kullanılabileceğini öngörüyor.

Ödüllü Bir Çalışma

Projeyle yüksek lisans öğrencisi Emrah Saka, 2024 yılında Tarım Makinaları Derneği ve TARMAKBİR iş birliğinde düzenlenen “Tarım Makinaları ve Teknolojileri Proje/Tasarım Yarışması”nda “En Yenilikçi Proje” ödülüne layık görüldü.

Araştırmacılar, projenin sonraki aşamasında farklı tohum türlerinin denenmesi ve uzun dönem başarı oranlarının izlenmesiyle, özellikle yangın sonrası rehabilitasyon çalışmalarında bu yöntemin etkili bir çözüm olacağına inanıyor.