Çanakkale Kahramanı Kırşehirli Mehmet Çavuş

Daha önce gazetemiz tarafından , ''Tüm Dünya tanıyor ama Kırşehir'de bir anıtı bile yok'' diyerek haberleştirdiğimiz Çanakkale Kahramını Mehmet Çavuş için Kırşehir'de Türbe Kavşağı'na Başkan Ekicioğlu'nun talimatıyla anıt park inşa edilmişti.Çanakkale'de de anıtı bulunan Mehmet Çavuş, yaptığı kahramanlıkları ve vücudundaki onlarca kurşun ve şarapnel yarasını anlatmayacak kadar onurlu ve mütevazi birisiydi.Mehmet Çavuş 1972 yılında memleketi Çiçekdağı'nda hayata gözlerini yumdu.Uğruna anıtlar inşa edilen ve düşman tarafından da oldukça iyi bilinen Mehmet Çavuş'un yıllar sonra ortaya çıkan hayat hikayesi derlendi.Biz de bu derlemeden yola çıkarak kendisiyle ilgili bilgileri siz değerli okuyucularımıza aktarmak istedik :

Mülazım Mehmet Çavuş (Mehmet Canpolat), Çiçekdağı Safalı Köyü'nde1891 yılında doğar.Annesi Elif Hanım, Babası Hacı Hasan Bey'dir.Askerlik yaşına ulaştığında her Türk genci gibi kıtasına teslim olur.Trablusgarp ve Balkan savaşlarına katılır ve büyük başarı gösterir.Ancak onun asıl hikayesi Çanakkale Savaşlarında yazdığı destandır.

Kırşehirli Mehmet Çavuş ya da namı diğer mülazım (teğmen) Mehmet Çavuş, Çanakkale cephesinin en meşhur kahramanlarından birisidir.Arıburnu mevzilerinde Anzak askerleri ile savaşırken göstermiş olduğu cesaret ve fedakarlıkla komutanları tarafından takdir görmüş, çavuş rütbesinde iken mülazımlığa terfi ettirilmiştir.Savaştığı tepeye verilen mücadeleye atfen Cesarettepe, bulundukları mevziye ise Mehmet Çavuş siperi adı verilmiştir.Düşmanın firarından sonra ise bu bölgeye yapılan anıtın adına da yine Mehmet Çavuş Anıtı denmiştir.

Mustafa Kemal Atatürk, ''Çanakkale Raporu'' adlı kitabında cesarettepe'deki çatışmaların geçtiği alan ''Mehmet Çavuş Siperleri'' diyerek Mehmet Çavuş'a yer vermiştir.Askerlik şube başkanlığındaki kayıtlara göre; Mehmet Çavuş Çanakkale'de göstermiş olduğu üstün gayretlerinden ötürü Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin kararı ile harp madalyası ve istiklal madalyası ile ödüllendirilmiştir.

18 Temmuz 1915 tarihli İkdam Gazetesinde Mehmet Çavuşla yapılan bir röportaj yayınlanmıştır.Bu röportajda anlatılanlara göre, Mehmet Çavuş 1915 yılı Mayıs ayında Çanakkale Cesarettepe'de 64. Alay emrinde bir gece baskınında ağır yaralanır.Gemiyle İstanbul'a getirilir.Tedavisi tamamlanınca, hastaneden aldığı istihbarat raporu ile memleketi Çiçekdağı'na döner.Yolda tren Ankara'ya uğrar. Mehmet Çavuş'u tanıyan İkdam Gazetesi muhabiri ; ona Çanakkale'de yaptığı kahramanlıkları sorar.

Mehmet Çavuş anılarından birisine yer verdiği röportajında şunları anlatır ;

''Şimdi Cesarettepe'si namını alan tepede her tarafımız düşman tarafından sarılmış bulunduğumuz sırada susuzluk bizi pek ziyade tazyik ettiğinden tepenin eteğindeki Korku Deresi'nde bir çamur kaynağı oluşturan yeri kazarak olabildiğince içilebilecek kadar değilse bile, dudaklarımızı ıslatacak kadar su çıkarmaya teşebbüs ettik.Düşman bize bunu da çok gördü.Hemen toplarıyla üzerimize ateş açtı.Allahın kudretine bakın ki , ilk attığı mermi bizim kazmaya uğraştığımız kaynağa saplandı.Aradığımız su kaynamaya başladı.Allah'a şükrettik.Suyu şükür içtik.Kuvvetimiz yerine geldi.Allah'ın bize yardımcı olduğu hakkında imanımız kat kat kuvvetlendi.Cesaretimiz bir o kadar daha arttı''

25 Nisan 1915 sabahı düşmanın Gelibolu Yarımadasına asker çıkardığını görünce, oraya ilk koşan Mehmet Çavuş'un 64. Alayıdır.26 Nisan akşamı daha sonra isim verdikleri Arıburnu'ndaki Cesarettepe'si , Mehmet Çavuş siperlerinde düşmanla gece gündüz 48 gün vuruşurlar.

O günlerde yayınlanan İstanbul Gazeteleri Mehmet Çavuş'tan şöyle bahseder ; 

''Çanakkale'de bölük kumandanlarından şehit olması üzerine bölüğün iradesini ele alarak, bir bölükle bir düşman alayınasüngü hücumu yapan Mehmet Çavuş'un düşman siperlerini nasıl işgal ettiğini izah ederek aldığı tepeye Cesarettepe'si, zaptettiği siperlere de Mehmet Çavuş Siperleri adı verildiğini , bu kahramanlığa mükafeten padişah iradesiyle rütbesinin çavuşluktan teğmenliğe yükseltildiğini öğrenir.''

Mehmet Çavuş'un Çanakkale'de aldığı yaraları iyileşince, memleketi Çiçekdağı'na 3 aylık istiharete gönderilir.Gittiği her yerde törenlerle karşılanır ve uğurlanır.Düşman Çanakkale'den çekilince kendi isteğiyle doğu cephesindeki 90. alay 20. tabura verilir.Önce Çüruksu Harbine, daha sonra 1918'deki ileri hareketa (Bakü) katılır.30 Ekim 1918'de imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra 20 Aralık 1918'de askerlikten terhis edilir.

21 Temmuz 1921'de İstiklal Harbine katılır.Sakarya Savaşları'nda Hamidiye Köyü civarında Yunan siperlerine karşı yaptığı süngü hücümunda düşmanı siperden kaçırır, kendisi de değişik yerlerinden yaralanarak hastaneye düşer.Büyük Millet Meclisince takdirname,taltif ve iki maaşla ödüllendirilir.İstiklal Harbi bittikten sonra 25 Ağustos 1923 tarihinde askerlikten terhis olur.Mülazım Mehmet Çavuş Eylül 1922'de tebdil-i hava ile memleketine döndüğünde Naciye Hanım'la evlenir.Yaşar Mustafa ve Cihan adında iki oğlu, Feride ve Ayşe adında iki kızları olmuştur.

MEHMET ÇAVUŞ'A MİNNET BORCU ÖDENİYOR

İngilizlerin Arıburnu'ndan çekilmesinin ardından Kanlısırt, Çataldere, Cesaret Tepe, Anzakkoy ve Kireçtepe'de şehitlerimiz için anıtlar yapılmıştır.Bu anıtlardan Cesaret Tepe ve Kireçtepe dışındakiler İngilizler tarafından yıktırılmıştır.Cesarettepe anıtı yerli ve yabancı çok sayıda önemli kişi tarafından ziyaret edilmiştir.

9 Haziran 1930'da Çanakkale'deki Fransız birlikleri Komutanı General Gouraud Morto Koyundaki Fransız Mezarlığının açılışını yaptıktan sonra Cesaret Tepesi'ndeki Mehmet Çavuş Anıtını ziyaret edip, saygı duruşunda bulunarak çelenk koymuştur.

1934 yılında bu anıtın önünde yapılan törende, İçişleri Bakanı Şükrü Kaya Cumhurbaşkanı M. Kemal Atatürk tarafından hazırlanıp verilen ''Bu memleketin toprakları üstünde kanlarını döken kahramanlar'' diye başlayan söylevini okur.

1934 yılında Ankara jandarma Mekteplerinin yardımıyla şimdiki mermerle kaplanmış üzerinde ''MEHMETÇİK'' yazısı olan anıt oluşturulur.11 Ağustos 1952'de Mehmet Çavuş Anıtı'nın ziyaretçileri 19. tümen komutanı Albay Şefik Aker, 3. Kolordu Kurmay Başkanı Binbaşı Fahrettin Altay, 12. Tümen Komutanı Yarbay Selahattin Adil paşalardır.Fakat anıtın ön yüzündeki ''Mehmetçik'' yazısı ''Mehmet Çavuş'' olmuştur.

Yıllar sonra Mehmet Çavuş için memleketi Kırşehir'de Başkan Ekicioğlu'nun talimatıyla anıt park inşa edildi.Parkın açılışını Mehmet Çavuş'un torunu Mehmet Canpolat ve diğer yakınlarının da katımıyla gerçekleştirilecek.

Aşıkpaşa Türbesi yanında bulunan Cesarettepe Mehmet Çavuş Parkı'nın açılışı 18 Mart 2024 tarihinde saat 21:00'de gerçekleştirilecek.

Ömer Duran