HUKUKUMUZDA ARAMA ve ARAMA KARARI VERMEYE GÖREVLİ ve YETKİLİ KURUMLAR...
Kişilerin Üstlerinin, Eşyalarının, İşyeri ve Konutlarının Kolluk Kuvvetlerince ARANMASI Yetkilerini; CEZA MAHKEMESİ HAKİMLERİ verir. Genel bir durumda SULH CEZA Mahkemeleri Görevli ve Yetkilidir.
Gündem
Yayın: 04 Eylül 2024 - Çarşamba - Güncelleme: 04.09.2024 23:54:00
Editör -
Okuma Süresi: 9 dk.
HUKUKUMUZDA ARAMA ve ARAMA
KARARI VERMEYE GÖREVLİ ve YETKİLİ KURUMLAR...
Kişilerin Üstlerinin, Eşyalarının, İşyeri ve Konutlarının Kolluk Kuvvetlerince ARANMASI Yetkilerini; CEZA MAHKEMESİ HAKİMLERİ verir. Genel bir durumda SULH CEZA Mahkemeleri Görevli ve Yetkilidir.
Bu Konuyu C.U..K.nun 116-121 Maddeleri arasındaki Yasa Maddeleri ARAMA Müesseseni düzenlemiştir.
Bu Müessese; Anayasamızın 20. ve 21. Maddelerindeki düzenle-melerle güvence altına alınmıştır. Bu Maddeler Konut Dokunulmazlığına , Özel Yaşamın gizliliğine , kişi özgürlüğüne ve vucut bütünlüğüne yapılacak bir müdahaleye ilişkin bir KORUMA-KORUNMA Önlemidir.
ARAMANIN A.İ.H.S. nin 8. maddesindeki düzenleme ile de güvence altına alınmıştır. Bu düzenleme gereği Anayasamızda da yerini bulmuştur.
xxxxxxxxxxxx
HUKUKUMUZDA; İki tür ARAMA Vardır.
- İDARİ ÖNLEM Aramasıdır. SUÇ İşlenmesini önlemek için yapışır.
-ADLİ ARAMADIR. Suç İşlendikten sonra , Suç Delillerinin toplamak için yapılır.
Yani; SUÇ İŞLENMEDEN Önce yapılan ARAMALAR ve Suç İşlendikten sonra Yapılan Aramalardır.
A- İDARİ ARAMA: Bu tür aramalar, önceden suçun işleneceği öğrenilir veya duyum alınarak şüpheler oluşur. Henüz bu safhada ADLİ bir olay yoktur. Bu tür aramaların amacı, kişiye suçu işlemeden engellemektir. Bu tür aramaların amacı, DELİ-BELGE toplamak değildir. Genel olarak sportif etkinliklerin ve Siyasal Toplantıların ve gösterilerin yapılacağı yerlerde ; Etkinliklere ve gösterilere katılan kişiler üzerinde ve yanlarındaki eşyalar üzerinde bu tür aramalar yapılır.
Futbol maçlarında sdata giren seyircilerin üzerleri ve yanların-daki eşyaları, GÜVENLİK önlemleri yönünden aranabilir. Bir alanda toplantı yapan grubun üzeri de aynı şekilde aranabilir.
Devlet dairelerine ve okullara girişlerde kişiler bir alet ile aranmaktadır. Bu aramalar İDARİ Nitelikte bir aramadır. Yine Havaalanlarında uçaklara binmeden önce yolcular aranmaktadır. Aynı şekilde büyük Alış-Veril merkezleri ve işyerlerine girişlerde Özel Güvenlik elamanlarınca aramalar yapılır. Bir yerlerden alınan bir İZİN Durumu da yoktur. Bu ARAMALAR, herkesin güvenliği için yapılmaktadır.
Bu tür aramalar için; HAKİM veya GEÇİKMESİNDE Sakınca bulunan durumlarda C. Savcısının İzin vermesine de gerek yoktur. Mülki Amirlik, Kolluk Kuvvetlerine önleyici amaçlı ARAMA Yetkisi verebilir. Burada; ADLİ MAKAMLARCA Verilen bir ARAMA İZNİ Yoktur.
B- ADLİ ARAMA : Bir suç işlemek, bu suça iştirak veya yataklık etmek gibi şüphe altında bulunan kişinin ,saklanan şüphelinin ,sanı-ğın veya hükümlünün yakalanması, ve suçun iz, eser, emare veya delillerinin elde edilmesi için bir kişinin özel ve aile yaşamının gizliliği sınırlandırılarak KONUTUNDA,İŞYERİNDE , KENDİSİNE ait olan diğer yerlerinde ,üzerinde ,özel kağıtlarında ,eşyasında ve aracında yasalara uygun olarak yapılan ARAŞTIRMA işidir.
Yasal aramanın amacı, Şüphelinin veya Sanığın YAKALANMASI, SUÇ DELİLLERİNİN Elde edilmesidir. Şüpheli veya sanıkla ilgili ara-malarda, SUÇ ŞÜPHESİ Altında olanlardır. Arama suç işleme şüphesi altında olan veya olmayan kişinin üstünün, eşyasının, konutunun, işyerinin veya kişiye ait diğer yerlerin aranması şeklindedir.
Üst Araması Yapılırken; kişinin vucut bütünlüğüne ,ar veya haya duygularına saygı gösterilmelidir.
Bir BAYANIN Aranması ancak, bir bayan tarafından yapılmalıdır. Kişinin himayesi altında olan tüm eşyaları ,fiilen oturduğu konutunda da arama yapılabilir. Aramda işleminde amaç; gizli ve saklı olan her şeyin ortaya çıkarılmasıdır.
Şüpheli veya sanığın yakalanması veya suç delillerinin yok edilmesi önlenerek; kişinin üzeri, eşyası, konutu, işyeri veya ona ait olan yerlerde arama yapılabilinmesi için MAKUL ŞÜPHENİN bulun-ması gerekir. Makul Şüphede İhbarcı veya Şikayetçinin beyanlarını destekleyen somut olguların bulunması gerekir.
a) Hukuki Konumları yönünden; Özel Arama usülleri uygula-nan KİŞİLER vardır. Cumhurbaşkanı, Bakanlar, TBMM Üyeleri Yasama Dokunmazlıkları vardır. Diplomatlar ve Yargı Mensupları da benzer konumdadırlar..
b) 2802 Sayılı Yasanın 88. maddesi gereğince Ağır Cezayı gerektiren suç üstü halleri dışında , SUÇ işlediği ileri sürülen Hakim-Savcı yakalanamaz. Üzerleri ve konutları aranamaz. Sorguya çekilemez. Böyle bir durumda durum Adalet Bakanlığına bildirilir.
c) Konutta, İşyerinde ve diğer kapalı yerlerde gece arama yapılamaz. Konut ve işyeri sayılmayan yerler vardır. Kural olarak ARAMALAR Gündüz yapılır. Yalnız Sanığın Gizlendiği yerler bu kuralın dışındadır.
Gündüz başlatılan ARAMA Gecede devam eder. Herkesin girip-çıktığı yerlerden gece de arama yapılabilir. Yalnız HAKİM KARARI Gerekir. Gecikmesin de SAKINCA Varsa C. Savcısı Kararı ile de yapılabilir.
HAKİM KARARI; Arama Kararı Kamu çıkarları ile bireyin hak ve özgürlükleri arasında bir DENGENİN kurulması gerektiğinden, bunun takdirinin HAKİME bırakılması Toplum ve birey yönünden bir GÜVENCEDİR...Aramanın kural olarak HAKİM KARARI ile yapılabil-mesinin altında HUKUK DEVLETİ anlayışı vardır.
Yalnız, Hakimler Devletin lojmanlarında çember içine alınmıştır. Hakim TOPLUM İLE ARASINDAKİ İLİŞKİYİ KOPARMAMALIDIR. Bizde, Hakim Toplum ile ilişki kurarak çevresini genişlettiğinde, Hakim hakkında SORUŞTURMALAR açılmaktadır. Hakim çember içine alınıp, çevrelerine açılmaları da engelleniyor. Hakimler çevrelerinde Mülki Amirler, Jandarma Komutanı ve Emniyet Müdürleri ve bazı Bürokratlar ile otururlar. Halktan ve Sivil Toplum gruplarından uzak olurlar...HAKİMİN üzerinde Siyasal bir baskı vardır. Kaldırılmadığı sürece de HAKİM ADİL BİR KARARI DA VEREMEZ...
C-CUMHURİYET SAVCISININ YAZILI EMRİ :Gecikmesinde sakınca bulunan durumlarda; C. Savcısının YAZILI EMRİ ile ARAMA Yapılabilir. Aramaya konu olan her şeyin üzerinde arama yapılabilir. Adli aramalar bakımından gecikmesinde sakınca hal; hemen işlem yapılmadığı zaman suçun izi, eser, emare ve delillerin kaybolması veya delillerin Şüphelinin kaçması veya kimliğinin tespit edileme-mesi ihtimallerinin ortaya çıkması ve gerektiğinde Hakime de baş-vurarak Karar alınması vaktinin sınırlı olmasıdır.
Bazı durumlarda ARAMA; mutlaka Hakim Kararı ile yapılır. Yalnız , AVUKATIN Bürosunda yapılacak ARAMA için C. Savcısı ARAMA İZNİ VEREMEZ....
D- KOLLUK AMİRLERİNİN ARAMA EMRİ VERME YETKİSİ:
Gecikmesinde sakınca bulunan durumlarda; C. Savcısına ulaşılamaz ise; KOLLUK AMİRİNİN Yazılı Emri ie ARAMAYI Kolluk Memurları yapabilirler. Durum derhal C. Savcısına da bilgi verilir.
xxxxx
Geçmiş yıllarda bazı Adliyelerde MÜLKİ AMİRİN İmzası ile ARAMA KARARLARI istendi...
2009 yılı sonları...İst. ÜMRANİYE İlçesine yeni geldim. Henüz YETKİLERİM Belli değil...Adalet Kom. BŞK.nın Kararı ile belirli Mahkemelere bakıyoruz.
Sulh Ceza Mahkemesine bakıyorum. ilçe EMNİYET Müdür Yardımcılarından birisinin hazırladığı ve İlçe Kaymakamının İmzasını taşıyan ve Mahkemeye hitaben yazılı; YAZILI EMİR veya TALEP....
"İlçenin belirli Güzergahlarında EMNİYET MENSUPLARINCA; Gece saat: 22.00- 24.00 Arası, Şehir içindeki Yol Boyunca ARAMA KARARI VERİLMESİ....."
İstek; Hukuken Çok Yanlış...Olumlu ve Gerekçeli Kararda iki suret yazılmış...Benin Adım ,Sicil Numaram ve Mahkeme adı yazılmış.
Ben önce; Adımın el ile yazıldığı Kararı Yırttım ve çöp kutusuna attım...Talebi de Benzer gerekçelerle REDDETTİM...Kararın Gerekçesinde de Mahkemenin hanği hallerde ARAMA KARARI Verebileceğini de açıkladım...Talep İdari...Bunu Mülki Amir verebilir.
Evrakı Adliyeye getiren POLİS Memuru geldi ve RED ETME Nedenini sorgular gibi soru yönetti...
Azarladım ve kovdum...
Ve bir saat sonrada; İLÇE EMNİYET MÜDÜR Yardımcısının beni ziyarete geldiği ve GÖRÜŞMEK İstediği talebi iletildi. Müsait olma-dığımı ileri sürerek görüşme isteğini çevirdim.
Benzeri Talep Hafta süresince devam etti...Hepsi de RET....
Genç Bir Kom. Yrd. sı geldi...Ona HUKUK SINIRLARI İçinde kalarak RET Nedenlerini açıkladım...
Kom. Yrd.sı ayağa kalktı ve;
" Kaymakam dahil, Bizim Amirler, Mahallin POLİTİKACILARINDA Çekiniyorlar ve İstek-Olayını Hakimlere yönlendiriyorlar...Adli bir OLAY Yok..."
dedi...Özür dileyerek ayrıldı...
Olay büyük yankı uyandırdı...Hakim Arkadaşlar beni tebrik ediyorlar...Ama kendileri nöbetlerinde de USULSÜZ olarak Karar veriyorlar...
xxxxxxx
Arama Kararı ölçüsüz uygulanmış ise; bu işlem TAZMİNAT Nedenidir. Ölçüsüz aramaya hedef olan kimse, uğradığı Maddi-Manevi Zararlarını Devletten isteyebilir.
Verilen ARAMA Kararı usulsüz olabilir. Böyle bir Kararı veren Hakim-C. Savcısı ve Kolluk Amiri de sorumludurlar. Bu durum B.K.nun 41. Maddesi hükümleri gereği Maddi-Manevi Tazminata mahkum edilirler. Çünkü; ortada bir HAKSIZ FİİL vardır.
Benim bu konudaki tüm Açıklamalarım ve Paylaşımlarım HUKUK DEVLETİ olmanın gereğidir. POLİS DEVLETİNDE Bunların değeri yoktur. Gereği de yerine getirilmez...
Saygı ile....
Yorumlar (0)